Zmień swoją pracę, nie zmieniając jej

Kreatywny nauczyciel, aby zaspokoić swoją potrzebę tworzenia wprowadza podczas lekcji atrakcyjne i nietypowe gry. Pracownik korporacji, który czując osamotnienie podczas pracy zdalnej, wpada na pomysł zorganizowania „wirtualnych przerw kawowych”. Podczas takiej przerwy zespół łączy się poprzez wideokonferencję, rozmawiając ze sobą swobodnie i żartując tak jak niegdyś w pokoju socjalnym. Pracownik działu sprzedaży, który przygotowując oferty, wykorzystuje swój talent do myślenia wizualnego – w ofercie rysuje diagramy, które pokazują klientowi jakie korzyści uzyska po zakupie produktu/usługi.

Te wspomniane drobne zmiany w codziennej pracy to nic innego jak przekształcenia pracy (ang. job crafting). To niewielkie inicjatywy związane są z predyspozycjami i potrzebami pracownika. Dzięki nim pracownik czerpie ze swojego potencjału, czuje się dobrze i pracuje efektywnie.

Job crafting jest coraz lepiej odbierany, a wręcz doceniany i pożądany w organizacjach. Dzięki niemu mamy poczucie satysfakcji i sensu pracy i wzrasta nasza efektywność. Aż 77% osób przekształcających swoją pracę, wykazywało się w niej wysoką produktywnością, a 92% deklarowało wysoki poziom satysfakcji z pracy, wynika z badania przeprowadzonego pod kierunkiem prof. Bena Lakera z Uniwersytetu Reading w sierpniu 2020 roku wśród pracowników i managerów. Wyniki te są o tyle ważne, że w świecie postpandemicznym, który charakteryzuje się dużą niepewnością i zmiennością, dbanie o zaangażowanie i efektywność pracowników stało się niemal „Świętym Graalem” dla managerów i pracowników HR.

Czy boimy się zmian?

Co sprawia, że niektórzy pracownicy chętnie i często dokonują takich przekształceń, podczas gdy dla innych nie jest to typowym zachowaniem? Na tego typu proaktywność w znaczym stopniu wpływają przekonania pracowników. Ci, którzy wierzą, że mimo różnych przeszkód będą w stanie zmieniać i dopasowywać pracę do siebie, rzeczywiście będą się tego podejmować. W swoich badaniach potwierdził to zespół psychologów z Uniwersytetu SWPS: to dr Marta Roczniewska, dr Anna Rogala, Malwina Puchalska-Kamińska, prof. Roman Cieślak i prof. Sylwiusz Retowski. Ważnym odkryciem zespołu było także rozpoznawanie barier, które hamują pracowników przed drobnymi zmianami w pracy. Wśród najczęstszych przeszkód pojawiały się: nadmierna kontrola ze strony organizacji, brak zaufania przełożonych oraz niedocenianie takich inicjatyw ze strony managerów i współpracowników w przeszłości. Wyniki ujawniły, że osoby o wysokim przekonaniu o własnej skuteczności potrafią dopasować pracę do siebie pomimo tych przeszkód. 

.

Badanie pozwoliło nie tylko na dostarczenie nowej wiedzy na temat wpływu przekonań na zachowania pracowników, lecz także na opracowanie kwestionariusza mierzącego owe przekonania. Naukowcy opracowali kwestionariusz dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej, co sprawiło, że mogą z niego korzystać badacze na całym świecie. Opracowane narzędzie ma zastosowanie, m.in.: w sprawdzaniu skuteczności interwencji uczących pracowników, jak przekształcać pracę poprzez zwiększanie świadomości pracowników odnośnie swoich potrzeb i predyspozycji oraz możliwości dokonywania drobnych, sprzyjających pracownikowi zmian w pracy.

Projekt składał się z badania jakościowego oraz czterech ilościowych. Pierwsze badanie obejmowało wywiady z 20 osobami, które zajmują różne stanowiska, np.: dziennikarkę, managera IT, cieślę. Kolejne cztery badania opierały się o kwestionariusze mierzące, m.in.: poziom zaangażowania w pracę, wypalenia zawodowe oraz częstotliwość przekształcania pracy. Łącznie w badaniach ilościowych wzięło udział ponad 1200 osób pracujących. Co więcej, jedno z badań zostało zrealizowane w Stanach Zjednoczonych i potwierdziło rzetelność utworzonej skali w wersji anglojęzycznej.

***

Wyniki projektu opublikowano na łamach czasopisma PLOS ONE. Z pełną wersją artykułu można zapoznać się na stronie: https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0237250

Informacje o tym, jak wykorzystać przekształcanie pracy w praktyce, znajdują się także w książce Job Crafting. Nowa metoda budowania zaangażowania i poczucia sensu pracy autorstwa Malwiny Puchalskiej-Kamińskiej i Agnieszki Łądki-Barańskiej. Książka decyzją Polskiego Towarzystwa Psychologii Pozytywnej otrzymała nagrodę POZYTYW 2019 za najlepszą publikację popularyzatorską w dziedzinie psychologii pozytywnej. 

dr

Malwina Puchalska-Kamińska

Biogram