Analiza jakościowazjawisk i symptomów związanych z opętaniem
psychoterapeuta i superwizor SNP PTP, specjalizuje się w psychologii zdrowia społeczności i psychotraumatologii
Co dzieje się w przeżyciach osób opętanych, które zgłaszają się na egzorcyzmy? Jakie objawy kliniczne towarzyszą tym stanom? Jak radzą sobie z nietypowymi doświadczeniami? Badania prowadzone przez zespół dr. Igora Pietkiewicza mają przyczynić się do rozwoju wiedzy o zjawiskach i objawach towarzyszących opętaniu, sposobie ich przeżywania i interpretacji oraz strategiach podejmowanych w celu odzyskania poczucia kontroli nad własnym zachowaniem.
Opis projektu
Założenia
Zjawisko opętania odnosi się do zmiany zachowania i poczucia tożsamości, przypisywanej wpływom sił nadprzyrodzonych. Opętani poszukują zwykle pomocy księży w nadziei, że poddanie się egzorcyzmowi przywróci im poczucie kontroli nad ciałem, mową lub umysłem. W Polsce istnieją grupy chrześcijańskie oferujące indywidualne i zbiorowe praktyki egzorcyzmów.
Badania pokazują, że w historii życia opętanych występują często doświadczenia traumatyczne, np. nadużycia emocjonalne, fizyczne lub seksualne, chociaż osoby te rzadko łączą wydarzenia urazowe z opętaniem. Skupianie się na doświadczeniu opętania i egzorcyzmach może opóźnić leczenie, odwrócić uwagę od problemów w rodzinie oraz mieć potencjalnie re-traumatyzujący efekt w przypadku osób z historią nadużyć.
Cele
Chociaż opętanie cieszy się zainteresowaniem antropologów, to brakuje badań psychologicznych na tej grupie, pomimo faktu, że objawy z nim związane są opisywane w klasyfikacjach psychiatrycznych. W żadnym z dotychczasowych projektów nie poddano uczestników kompleksowej ocenie klinicznej umożliwiającej diagnozę i zrozumienie dynamiki objawów.
Głównym celem projektu jest analiza i usystematyzowany opis zjawisk i objawów towarzyszących opętaniu, porównanie różnych obrazów klinicznych z kryteriami diagnostycznymi różnych zaburzeń, analiza zmian świadomości i zachowania pod kątem pamięci, poczucia kontroli, towarzyszącego afektu oraz innych objawów istotnych klinicznie, jak również prześledzenie sposobów, w jakie badani nadają znaczenie swoim doznaniom i szukają pomocy.
Dzięki temu badaniu dowiemy się więcej o zjawiskach i objawach towarzyszących nagłym zmianom zachowania lub tożsamości, które interpretowane są w pewnych grupach religijnych jako efekt działania sił nadprzyrodzonych. Poznamy specyfikę przeżyć tych osób i strategie podejmowane w celu odzyskania poczucia kontroli nad własnym zachowaniem. Wnioski z badań pomogą lepiej identyfikować i różnicować objawy o znaczeniu klinicznym.
Metody badawcze
Badaniu poddani będą członkowie grup chrześcijańskich, którzy z powodu nagłych zmian zachowania i tożsamości korzystają z pomocy egzorcystów. Wezmą oni udział w wywiadzie pogłębionym, wywiadzie diagnostycznym i badaniu psychiatrycznym. Transkrypcje wywiadu pogłębionego zostaną poddane interpretacyjnej analizie fenomenologicznej. Jest to popularna w psychologii metodologia badań jakościowych, która skupia się na tym, jak jednostki doświadczają fenomenów i interpretują zjawiska będące przedmiotem analizy. Osobno przeprowadzona zostanie analiza obrazu klinicznego umożliwiająca dokonanie diagnozy różnicowej i opisu objawów w odniesieniu do teorii strukturalnej dysocjacji osobowości. W skład zespołu wejdą psycholodzy, psychoterapeuci i lekarz psychiatra, z bogatym doświadczeniem badawczym oraz klinicznym.
Zespół badawczy
