Wpływ suplementacji probiotykiem o właściwościach przeciwzapalnych na funkcjonowanie poznawcze osób starszych – moderująca rola wzorca żywieniowego i mikrobioty jelitowej
Zespół naukowców z Uniwersytstu SWPS bada wpływ różnych modeli odżywiania oraz suplementacji określonym typem bakterii na funkcje poznawcze seniorów. Przy okazji zbadana zostanie skuteczność suplementacji na stan mikrobioty jelitowej.
Założenia
W proponowanym projekcie zespół badawczy chce sprawdzić, jak różne style żywienia przekładają się na funkcjonowanie poznawcze osób starszych i czy możliwe jest przeciwdziałanie negatywnemu wpływowi określonej diety poprzez suplementację specjalnym rodzajem bakterii. Zespół zakłada, że niektóre wzorce żywieniowe (np. tzw. dieta zachodnia, gdzie spożywa się dużo cukru i tłuszczu w postaci fast foodów) powodują stany zapalne układu nerwowego, szczególnie widoczne w hipokampie, części mózgu odpowiedzialnej za pamięć. Zakłada też, że interwencja dietetyczna bakterią probiotyczną o właściwościach przeciwzapalnych (Lactobacillus plantarum O20) będzie w stanie złagodzić ten negatywny wpływ prozapalnego stylu żywieniowego. Poszukiwanie nowych sposobów przeciwdziałania pogarszaniu funkcji poznawczych jest szczególnie istotne w społeczeństwach Zachodu, ponieważ borykają się one z rosnącą liczbą starszych i/lub otyłych osób. Oprócz pytań o wpływ diety na funkcje poznawcze i możliwość korzystnej interwencji probiotykami, zespół chce również sprawdzić, czy początkowy stan mikroflory jelitowej osoby może mieć wpływ na skuteczność interwencji bakteryjnej? Planuje przeprowadzić dwuetapowe badanie na dużej próbie osób dorosłych w wieku 55 lat i więcej (do drugiego etapu zaproszone zostaną osoby powyżej 60. roku życia). Zespół chce sprawdzić, czy suplementacja probiotykami przeciwzapalnymi może modyfikować negatywny wpływ diety prozapalnej na funkcje poznawcze.
Numer projektu: 2021/43/O/HS6/02074
Interakcje między mózgiem i jelitami to wciąż jeszcze w dużej mierze terra incognita. Wiemy już, że są niezwykle istotne dla przebiegu wielu procesów psychicznych, ale o funkcjach poznawczych w tym kontekście wiadomo niewiele. Nasz projekt ma na celu dołożenie cegiełki tej jakże potrzebnej wiedzy. Jednocześnie, przy założeniu powodzenia, nasze rezultaty mają szansę być przekute na konkretne zastosowania.
Liczymy, że narzędzie to umożliwi skorzystanie z podstawowej, profesjonalnej pomocy psychologicznej szczególnie tym osobom, które doświadczają najsilniejszych oporów przed jej uzyskaniem.
Metodologia
Planowane jest przeprowadzenie dwuetapowego badania na dużej próbie osób dorosłych w wieku 55 lat i więcej (do drugiego etapu zaproszone zostaną osoby powyżej 60. roku życia) w celu sprawdzenia, czy suplementacja probiotykami przeciwzapalnymi może modyfikować negatywny wpływ diety prozapalnej na funkcje poznawcze. Zależność zostanie zbadana na dwóch poziomach: behawioralnym z dwoma znanymi paradygmatami mierzącymi pamięć długotrwałą (tzw. epizodyczną) oraz pamięcią krótkotrwałą. Zespół będzie również badać uznane w literaturze przedmiotu psychofizjologiczne korelaty tych procesów z użyciem pomiarów aktywności elektrycznej mózgu (EEG).
Etapy badania:
- Badanie online dotyczące nawyków żywieniowych i działania wybranych funkcji poznawczych
- Badanie eksperymentalne zależności między mikrobiotą jelitową a działaniem mózgu i pamięci
W pierwszej fazie poprosimy o wypełnienie kwestionariusza częstotliwości spożywanych produktów, odpowiedzenie na kilka pytań odnośnie do jakości snu, poziomu stresu i zmęczenia, nastroju oraz o rozwiązanie zadania poznawczego, które bada pamięć. Z puli uczestników pierwszego etapu wybierzemy dwie grupy - osoby z bardziej i mniej zdrowymi wzorcami żywieniowymi (zamieszkujące Warszawę i jej okolice), które zaprosimy do udziału w badaniach laboratoryjnych na USWPS w Warszawie.
W drugiej fazie zaprosimy wyselekcjonowane w pierwszej fazie badania osoby do kontrolowanego eksperymentu, podczas którego, przez 12 tygodni, będą przyjmować probiotyk lub placebo. Przed i po interwencji zmierzymy funkcje poznawcze i związane z nimi wskaźniki psychofizjologiczne przy użyciu aparatury EEG w laboratorium USWPS w Warszawie. Dodatkowo przed interwencją probiotyczną zbadamy próbkę kału osób badanych celem oznaczenia jakie bakterie zasiedlają ich jelita.
WEŹ UDZIAŁ W PIERWSZYM ETAPIE BADANIA
Użyteczność wyników
We wcześniejszych badaniach (Bramorska i wsp., 2021) pokazano, że częstotliwość spożywania różnych rodzajów żywności (zdrowe lub niezdrowe wzorce żywieniowe) może być czynnikiem ochronnym lub pogarszającym związane z wiekiem dysfunkcje funkcji poznawczych. W proponowanym tu badaniu zespół chce dokładniej zbadać związek pomiędzy spożywaniem różnych pokarmów (ze szczególnym uwzględnieniem pro- lub przeciwzapalnego potencjału diety) a funkcjonowaniem poznawczym w starszym wieku. Dodatkowo pragnie zweryfikować możliwość przeciwdziałania negatywnym wpływom niezdrowych (prozapalnych) nawyków żywieniowych poprzez uzupełnienie naszych uczestników specjalnie dobranym szczepem bakterii o potencjale przeciwzapalnym.