Profesor Adam Pawłowski w „Głosach Humanistyki” – o moście łączącym nauki ścisłe z humanistycznymi
Profesor Adam Pawłowski: „Jeśli się chce nakręcić taki film, który spodoba się publiczności, trzeba opowiedzieć historię, którą owa publiczność już zna, a nowe treści dozować bardzo ostrożnie. Dlatego królewnę, księcia, Kopciuszka, dobrą wróżkę, nawróconego łotra itd. należy dla niepoznaki po prostu przebrać w inne stroje”.
Zapraszamy do wysłuchania kolejnego odcinka podcastu z serii „Głosy Humanistyki” z udziałem profesora!
Superbohater potrzebny od zaraz!
W drugim odcinku podcastu zespół „Głosów Humanistyki” trafił na ruchliwe wrocławskie osiedle. W nieco oddalonym od centrum wielopiętrowym bloku spotkaliśmy się z kolejnym kandydatem na superbohatera nauk humanistycznych i społecznych.
Profesor Adam Pawłowski ciepło przywitał zespół projektowy i zaprosił go do swojej kuchni. Przy dźwiękach rytmicznego tykania zegara i zapachu ciepłej kawy zagłębiliśmy się w fascynujący świat budowania połączeń pomiędzy naukami ścisłymi oraz humanistycznymi.
Czy to właśnie prof. Pawłowski jest superbohaterem, którego szukamy?
Głos humanistyki cyfrowej
Profesor Adam Pawłowski to językoznawca, romanista i informatyk. W praktyce zaś jest specjalistą z zakresu humanistyki cyfrowej, lingwistyki korpusowej i kwantytatywnej, przetwarzania informacji oraz polityki językowej. Jest absolwentem Politechniki Wrocławskiej (1985 r.) i Uniwersytetu Wrocławskiego (1989 r.). Doktorat napisał i obronił na Uniwersytecie w Lozannie, a habilitację uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim. Zawodowo związany z Wrocławiem, ale także uczelniami regionalnymi Śląska Dolnego i Górnego. Jest przewodniczącym International Quantitative Linguistics Association i członkiem Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Na Uniwersytecie Wrocławskim od lat pełni funkcję pełnomocnika rektora ds. humanistyki cyfrowej.
To duch raczej niespokojny, poszukujący od lat studenckich jedności i uniwersalności wiedzy z zakresu nauk inżynierskich, ścisłych i humanistyki. Budowa mostów między humanistyką a światem liczb, poza okazjonalnymi wędrówkami na manowce poznania i granice własnej kompetencji, zaowocowała stosowaniem metod statystycznych w lingwistyce, a następnie intensywną współpracą z konsorcjami CLARIN-PL oraz DARIAH-PL. Dzięki tej współpracy powstały m.in.:
- ChronoPress – korpus polskich tekstów prasowych,
- Tezaurus sportu – pierwszy na świecie wielojęzyczny słownik sportowy,
- Wrocław Bibliodata Website – portal bibliograficzny, interaktywna mapa nazw miejscowych.
W obszarze humanistyki cyfrowej zaskoczyło nas, że wielki sukces odniosły narzędzia wspomagające tłumaczenia języków mniej używanych. Dlaczego? Dlatego, że segment tłumaczeń to nie wydumany problem akademików, a prawdziwe potrzeby ludzi i gospodarki.
Wśród ponad stu publikacji prof. Pawłowskiego warto wskazać najnowsze:
- „Od Gutenberga do Zuckerberga. Wstęp do Humanistyki cyfrowej” (Wydawnictwo Universitas, 2023) – najnowsze dzieło, w którym autor wraz z zespołem podjął pierwszą w Polsce, tak wszechstronną, próbę integracji wiedzy z zakresu humanistyki cyfrowej;
- „Dolny Śląsk, Polska Europa. Studium komunikacji” (Wydawnictwo Atut, 2021) – współautorska monografia, owoc zainteresowań komunikologicznych.
Jakie są pozazawodowe zainteresowania naszego gościa? jest melomanem, podróżnikiem i (umiarkowanym) poliglotą. Jest również mężem, ojcem i dziadkiem, a także sportowcem amatorem, spędzającym czas w Jakuszycach na nartach biegowych lub, jeśli aura pozwala, zjazdowych.
Czy humanistyka przestanie istnieć?
W najnowszym odcinku podcastu ekspert skupi się na wyzwaniach, jakie stoją przed dzisiejszą humanistyką, w tym na sposobach, w jakie nauka instytucjonalna może wpływać na postrzeganie pogłębiania wiedzy. Rozmowa dotknie tematu roli badacza w dzisiejszym społeczeństwie, a także wskaże potencjał pracy naukowej w obszarze humanistyki cyfrowej.
Zespół „Głosów Humanistyki” zapytał także o następujące kwestie:
- Dlaczego ludzie nie widzą nowości?
- Czym jest odległe czytanie?
- Czy humanistyka tradycyjna już się kończy?
- Czy maszyny powinny czytać za nas?
- Czego ciekawego możemy dowiedzieć się z pozornie chaotycznych ogromnych zbiorów danych językowych?
Odcinek z udziałem prof. Adama Pawłowskiego stanowi niezwykłą podróż przez obszar humanistyki cyfrowej. Jego unikalna perspektywa otwiera drzwi do zrozumienia współczesnych wyzwań humanistyki. Profesor jest nie tylko ekspertem w swojej dziedzinie, lecz także pasjonatem, którego wizja i praca naukowa mogą stanowić inspirację dla przyszłych pokoleń naukowców. Co więcej, poruszane w rozmowie kwestie stanowią ważny element refleksji nad współczesnymi wyzwaniami akademickimi i stanem nauki instytucjonalnej.
Nauka instytucjonalna lubi porządek, a porządek to ścisłe podziały i granice dyscyplin. Jednak prawdziwe życie podziałów nie uznaje, jest holistyczne, wielowymiarowe. Dlatego dobry humanista musi być jak doświadczony lekarz ogólny, rozumiejący całość, a nie tylko fragmenty.
Zapraszamy do śledzenia projektu i wspólnego odkrywania kolejnych superbohaterów humanistyki: