Projektujemy prawo zrozumiałe dla wszystkich. Wyjątkowe studia podyplomowe
Skomplikowany język umów, rozporządzeń, ustaw i uchwał sprawia, że prawo odbierane jest jako dziedzina hermetyczna, niedostępna dla odbiorcy bez prawniczego wykształcenia. To zjawisko sprzyja pogłębianiu wykluczenia społecznego. Legal design powstał, by to zmienić. Ta innowacyjna dziedzina projektowania, przekładająca specjalistyczny język dokumentów prawnych na przystępny język wizualny, ma na celu uświadamianie, czym jest prawo, jak działa i do czego służy. Na naszej uczelni Legal design thinking można studiować we Wrocławiu oraz w Warszawie. Te wyjątkowe, pierwsze tego typu w kraju studia podyplomowe, w ramach których poprzez kreatywne działania (learning by doing) rozwijamy wiedzę, umiejętności i kompetencje w zakresie myślenia projektowego zorientowanego na użytkownika.
Zmiana przez design jest możliwa
Zmianę przez design należy rozumieć jako proces i sposób odpowiedzialnego projektowania rzeczywistości społecznej, w której wykluczenie (ekonomiczne, informacyjne, kulturowe, prawne) staje się przedmiotem przeciwdziałania praktyki projektowej. Chodzi o budowanie świata nowych możliwości, które zrównoważą potrzeby jednostek i społeczeństwa jako całości. Design, jako dziedzina zorientowana na rozwiązywanie problemów, odpowiadająca na zapotrzebowanie różnych grup i obszarów społecznych, ma tutaj wielowymiarowy wpływ na jakość ich życia i może przez innowacyjne rozwiązania zmieniać je na lepsze – również, a może przede wszystkim w obszarze legal design.
Legal design nie ma statusu formalnej dyscypliny projektowej. To holistyczne podejście metodologiczne, które wiąże się z umiejętnością powiązania prawa, projektowania i technologii w procesie projektowym, przeniesienia reguł myślenia projektowego na zagadnienia prawne.
Prawo zorientowane na odbiorcę
Użytkownikowi prawa kojarzy się ono głównie z ciągiem liter i powstających z nich słów zebranych w skomplikowane paragrafy, zawarte w mało atrakcyjnych publikacjach papierkowych i elektronicznych. Tym samym przeciętnemu adresatowi prawa, który w żaden wyraźny sposób nie jest powiązany z wiedzą i praktyką prawniczą, jawi się ono jako nieprzejrzyste, niezrozumiałe i niedostępne, a przecież dotyczy ono większości aspektów funkcjonowania człowieka w społeczeństwie i funkcjonowania tego społeczeństwa.
Celem studiów podyplomowych Legal design thinking na Uniwersytecie SWPS jest opracowywanie odpowiednich rozwiązań i innowacji – zarówno analogowych, jak i technicznych – zorientowanych na użytkownika. Legal design oferuje rynkowi prawniczemu nowe ramy myślenia oraz cenne narzędzia i instrumenty, dzięki którym można opracowywać pożądane i funkcjonalne rozwiązania.
Legal design to twórcze, innowacyjne rozwiązania przydatne w wielu obszarach:
- edukacji społecznej (każdy ma prawo do prawa /świadomość prawa do otrzymania pomocy prawnej),
- wizualizacji skomplikowanych procedur prawnych (tłumaczenie prawa na czytelny i intuicyjny język obrazu),
- projektowania wizualnego języka prawa (wiele obszarów życia społecznego wypracowało język szybkiego informowania za pomocą piktogramów – może je mieć również prawo),
- skuteczniejszej i bardziej angażującej edukacji prawników,
- przeniesieniu metod pracy z użytkownikiem, które wypracowano w ramach designu na sposób świadczenia usług prawnych (dla ogromnej rzeszy prawników to nowość, że to klient i jego potrzebny, a nie ich wiedza jest podstawą w świadczeniu usług),
- dyskusji nad tym, jak zmieniać i tworzyć innowacyjne modele świadczenia usług prawnych.
Język wizualny jest kluczem
Na legal design zasadniczy wpływ mają dokonania z obszaru designu informacji, czyli procedury projektowej służącej orientowaniu użytkownika w dowolnych przestrzeniach komunikacji. Chodzi o to, by sprawnie przeprowadzić odbiorcę przez język, którego z powodów formalnych czy deficytów edukacyjnych może nie zrozumieć. języka wizualnego korzystamy zresztą na co dzień, często w sposób intuicyjny. Są to między innymi:
- znaki wskazujące na sposób używania multimediów, które korzystają z podstawowych struktur geometrycznych (play, pauza, stop, nagrywanie, przewijanie),
- znaki drogowe wspomagające bezpieczeństwo na drogach,
- oznaczenia produktów przeznaczonych dla konkretnych grup odbiorców,
- wizualizacja danych statystycznych,
- systemy orientacyjne,
- mapy drogowe,
- wizualizacje procedur działania, instrukcje obsługi.
legal design to w głównej mierze wyjściowy temat dla procesu projektowego, który można opisać w następujący sposób: odkrycie (obserwacja) – poznanie (analiza) – synteza (strategia) – działanie (kreacja) – realizacja (wdrożenie) – kontrola (analiza).
Uniwersytet SWPS pionierem legal design
Projekt Legal design narodził się we wrocławskiej Katedrze Grafiki na Wydziale Prawa i Komunikacji Społecznej we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS. Wyrósł na kanwie kilkuletniego zaangażowania studiów graficznych naszej uczelni w odpowiedzialne projektowanie rzeczywistości społecznej. Dowodzi z całą mocą, że grafika już dawno przestała być (jedynie) techniką powielania obrazu, z której się zrodziła. Myślenie projektowe z powodzeniem można zastosować do budowania relacji między prawem a wizualnością.
Nasi młodzi projektanci dzięki legal design rozwiązali kilka problemów, z którymi borykamy się na co dzień. Okazuje się, że umowa może być tak zaprojektowana, by konsument chciał ją doczytać do końca, a prawo autorskie wcale nie jest tak skomplikowane, jak się wydaje.
Zobacz przykłady prac studentów grafiki Uniwersytetu SWPS z obszaru Legal design:
Wystawa Zmiana przez design. Legal designZmiana przez design. Legal designZmiana przez design. Legal design
Wystawa Zmiana przez design. Legal design 2.0
Studiuj na pierwszym tego typu kierunku w Polsce
Gdyby nie było potrzeby, pewnie nikt nie mówiłby o legal designie. Ktoś jednak zaczął i pobudził branżę prawniczą do innowacyjności. Nauczyliśmy się patrzeć na prawo jako obce, nieprzystępne, a nawet nieprzyjazne człowiekowi, dlatego trudno sobie wyobrazić, że może być inaczej. Kiedy jednak ludzie zobaczą, co da się zrobić z opakowaniem usług i produktów z zakresu prawa, będą chcieli tej „nowej normalności”. Jej proces tworzenia już się rozpoczął.
Studia podyplomowe Legal design thinking oferują możliwość poznania szerokiego spektrum zastosowania funkcji designu w obszarze funkcjonowania prawa i zawodów prawniczych. Trwają 2 semestry. Dzięki nim słuchacze mogą:
- doświadczyć tego, jak design thinking zmienia organizacje i pobudza do innowacyjności, której oczekuje klient B2B i B2C na rynku prawniczym,
- poznać spektrum możliwości rekompensowanie deficytów prawa w zakresie komunikacji wizualnej, których stosowanie daje przewagę konkurencją,
- zdobyć na pierwszych tego typu studiach w kraju dodatkowe kompetencje w obszarze, który określamy mianem legal change by design.
Adresatami kierunku są prawnicy, specjaliści w zakresie legal tech, pracownicy administracyjni w branży prawniczej, jak i adepci zawodów prawniczych zorientowani na projektowanie innowacji prawnej i biznesowej; m.in. prawnicy in-house, pracownicy kancelaryjni, pracownicy sektora publicznego, pracownicy administracyjni sektora prawniczego, projektanci zainteresowani projektowaniem dla sektora prawnego.
Szczegółowo proces kształcenia przedstawicieli systemu prawa opisaliśmy w publikacji pt. „Manual: legal design”, którą można pobrać w tzw. wolnym dostępie.
Poznaj naszą ofertę:
Wykorzystaliśmy fragmenty tekstu autorstwa Mariusza Wszołka oraz Doroty Płuchowskiej, który ukazał się na stronie Strefy Designu Uniwersytetu SWPS.
Studiami kierują:
Zobacz inne aktualności
