„Zarządzanie innowacją: tech ethics w działaniach ESG” – pobierz raport SWPS Innowacje
Zachęcamy do lektury unikatowego zbioru interdyscyplinarnych esejów i opinii, stworzonego przez ekspertów reprezentujących różne dziedziny świata biznesu, nauki i technologii. Raport „Zarządzanie innowacją: tech ethics w działaniach ESG” poddaje analizie to, jak sztuczna inteligencja (AI) oraz innowacje technologiczne mogą nie tylko wspierać zrównoważony rozwój, lecz także stymulować inkluzywność cyfrową i odpowiedzialność społeczną, zgodnie z zasadami ESG (environmental, social, and governance) i regulacjami prawnymi.
Co to znaczy tworzyć innowacje?
W raporcie ekspertki i eksperci analizują wpływ AI na różne aspekty życia – od biznesu, przez edukację, po ochronę środowiska. Szczególną uwagę poświęcono etycznemu wdrażaniu technologii, promowaniu krytycznego myślenia i rozwijaniu kluczowych kompetencji przyszłości, takich jak empatia, współpraca i odpowiedzialne przywództwo. Udowadniamy, że to człowiek – nie technologia – pozostaje decydentem i to jego wybory mają kluczowy wpływ na przyszłość naszego społeczeństwa i planety. Raport jest niezbędnym narzędziem dla każdego lidera i liderki, którzy nie chcą być biernymi uczestnikami technologicznych zmian, preferując aktywne kształtowanie przyszłości. Oferuje praktyczne narzędzia do oceny, kiedy i w jaki sposób technologie mogą rzeczywiście przynieść wartość, a także jak uniknąć pułapek nieodpowiedzialnego wdrażania innowacji. Jeśli chcesz nie tylko reagować na zmiany, lecz także samodzielnie je kształtować, to opracowanie dostarczy ci wiedzy i strategii niezbędnych do świadomego i etycznego zarządzania innowacjami.
Raport składa się z sześciu rozdziałów, omawiających kolejno zagadnienia: społecznej odpowiedzialności technologii, etyki w zarządzaniu technologiami, zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska, krytycznego myślenia i technologii w procesach decyzyjnych, międzynarodowe regulacje w zakresie AI oraz innowacyjność w kontekście rynku pracy.
Raport oferuje konkretne narzędzia, które pomagają liderom i liderkom zarządzać technologiami w sposób odpowiedzialny i zrównoważony. Ostateczna decyzja, czy i jak wdrażać innowacje, zawsze spoczywa na człowieku i jego umiejętności zrozumienia dalekosiężnych konsekwencji swoich wyborów.
Przede wszystkim odpowiedzialność
Zebrane w niniejszym opracowaniu interdyscyplinarne perspektywy eksperckie na temat wyzwań oraz szans związanych z AI łączy Odpowiedzialność. (...) Eksperci i Ekspertki, którzy współtworzyli niniejszą publikację – dziękuję! Wasze zaangażowanie w edukację i badania nt. wyzwań i możliwości związanych z AI ukazują mi jeszcze jeden aspekt Odpowiedzialności – Odpowiedzialność za rozpowszechnianie wiedzy opartej na dowodach naukowych (evidence-based), która jest przeciwwagą dla dezinformacji i pomagającą walczyć ze szkodliwymi stereotypami wokół AI.
ESG – czyli społeczna odpowiedzialność biznesu to zestaw standardów, które odnoszą się do trzech strategicznych obszarów oddziaływania biznesu: środowiskowego, społecznego i ładu korporacyjnego. W omawianym raporcie eksperci i ekspertki poświęcili wiele uwagi aspektowi wpływu powstających innowacji na środowisko wokół nas.
Obszar środowiska obejmuje między innymi efektywność energetyczną i dążenie do neutralności klimatycznej, gospodarkę cyrkularną, ochronę różnorodności biologicznej, ochronę zasobów wodnych. W obszarze społecznym kluczowe są relacje z pracownikami, klientami, lokalną społecznością, zasady równego traktowania, prawa pracownicze i prawa człowieka. Ład korporacyjny to obszar obejmujący między innymi zapobieganie i wykrywanie korupcji oraz nieuczciwych praktyk w sposobie zarządzania i finansowania. Obszary te są traktowane łącznie jako wzajemnie ze sobą powiązane.
Raport SWPS Innowacje, spółki celowej Uniwersytetu SWPS, powstał we współpracy z Fundacją DigitalPoland.
Żyjemy w czasach, w których sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence, AI) oraz inne zaawansowane technologie stają się nierozerwalną częścią naszego codziennego życia. Od autonomicznych pojazdów po inteligentne urządzenia domowe, od spersonalizowanych rekomendacji w Internecie po algorytmy wspomagające procesy decyzyjne w firmach i instytucjach publicznych – wpływ technologii jest wszechobecny. Jednak ten dynamiczny rozwój niesie ze sobą nie tylko obietnicę postępu, ale również wyzwania natury etycznej, które są zarówno złożone, jak i pilne. Etyczne aspekty technologii, w tym zarządzanie danymi, transparentność algorytmów, odpowiedzialność za decyzje AI czy ich wpływ na społeczeństwo, są kluczowymi kwestiami, z którymi musimy się zmierzyć.
Troska o etyczną technologię oznacza między innymi konieczność przejrzystego projektowania algorytmów. Użytkownicy i użytkowniczki powinny być świadomi, w jaki sposób decyzje podejmowane przez AI wpływają na ich życie i mieć możliwość ich kwestionowania. Ważne jest także wdrażanie procesów egzekwowania odpowiedzialności za działania sztucznej inteligencji. Nie może ona spadać jedynie na użytkowników końcowych, ale również na tworców oraz twórczynie, osoby programujące i firmy wdrażające technologie AI. Istnieje także pilna potrzeba tworzenia regulacji, które będą chronić użytkowników i zapobiegać potencjalnym nadużyciom związanym z AI.
Etyczne wyzwania nowych technologii
Jakie są główne etyczne wyzwania związane z wykorzystywaniem AI i nowych technologii? Jakie kluczowe zmiany i procesy społeczne zachodzą pod wpływem wykorzystania AI? Czy rozwój sztucznej inteligencji przyczynił się do pogłębienia dezinformacji, czy też przeciwnie, stanowi narzędzie do walki z nią? Czy technologie mogą wspierać nas w codziennym życiu? Czy są takie wybory, których nie powinno się podejmować na podstawie algorytmów? W jakim stopniu człowiek ponosi odpowiedzialność za ewentualne błędy popełnione przez AI? Raport „Zarządzanie innowacją: tech ethics w działaniach ESG” stanowi próbę znalezienia odpowiedzi m.in. na powyższe kwestie.
Żyjemy w czasach, w których sztuczna inteligencja (ang. Artificial Intelligence, AI) oraz inne zaawansowane technologie stają się nierozerwalną częścią naszego codziennego życia. Od autonomicznych pojazdów po inteligentne urządzenia domowe, od spersonalizowanych rekomendacji w Internecie po algorytmy wspomagające procesy decyzyjne w firmach i instytucjach publicznych – wpływ technologii jest wszechobecny. Jednak ten dynamiczny rozwój niesie ze sobą nie tylko obietnicę postępu, ale również wyzwania natury etycznej, które są zarówno złożone, jak i pilne. Etyczne aspekty technologii, w tym zarządzanie danymi, transparentność algorytmów, odpowiedzialność za decyzje AI czy ich wpływ na społeczeństwo, są kluczowymi kwestiami, z którymi musimy się zmierzyć.
Troska o etyczną technologię oznacza między innymi konieczność przejrzystego projektowania algorytmów. Użytkownicy i użytkowniczki powinny być świadomi, w jaki sposób decyzje podejmowane przez AI wpływają na ich życie i mieć możliwość ich kwestionowania. Ważne jest także wdrażanie procesów egzekwowania odpowiedzialności za działania sztucznej inteligencji. Nie może ona spadać jedynie na użytkowników końcowych, ale również na tworców oraz twórczynie, osoby programujące i firmy wdrażające technologie AI. Istnieje także pilna potrzeba tworzenia regulacji, które będą chronić użytkowników i zapobiegać potencjalnym nadużyciom związanym z AI.
Autorki i autorzy raportu nie tylko naświetlili wyzwania stojące przed ludzkością w obliczu rozwoju zaawansowanej technologii, lecz także przeanalizowali obszary, w których rozwój sztucznej inteligencji oraz robotyki może poprawić jakość życia ludzi i odpowiedzieć na niektóre problemy społeczne.
Sztuczna inteligencja oferuje ogromne możliwości w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu cyfrowemu w edukacji i ochronie zdrowia. Poprzez spersonalizowane nauczanie, wsparcie osób z niepełnosprawnościami, telemedycynę oraz edukację zdrowotną, AI ma potencjał do znaczącej poprawy jakości życia. Niezbędne jest jednak odpowiednie zaplecze technologiczne i edukacyjne, które umożliwi pełne wykorzystanie tych nowoczesnych rozwiązań.
Wejdź na stronę Festiwalu Nauki w Warszawie
Jak okiełznać nowe technologie?
Człowiek wyposażony w nowe technologie, lecz także w zestaw zasad etycznych oraz umiejętność krytycznego myślenia – jest w stanie efektywnie wpływać na świat i wdrażać pozytywne zmiany społeczne. Technologiczna rewolucja przynosi nam wyzwania, na które odpowiedzią mogą być kompetencje, takie jak adaptacyjność, zdolność uczenia się, empatia.
Z raportu płyną wnioski niezwykle istotne z perspektywy użytkowników sztucznej inteligencji. Jako twórcy innowacji technologicznych szczególną uwagę powinniśy zwrócić na kwestie, które poruszają autorzy raportu.
- Odpowiedzialne zarządzanie technologiami będzie nową walutą, na której w przyszłości opierać się będą zaufanie społeczne i sukces rynkowy;
- Etyka AI to nie tylko kwestia ochrony danych, ale fundament konkurencyjności;
- AI może nie tylko weryfikować fakty, lecz także tworzyć nowe narzędzia oraz uczyć, jak oceniać wartość informacji;
- Robotyzacja i AI nie eliminują miejsc pracy – redefiniują je. Sukces będzie zależał od naszej zdolności do adaptacji i rozwoju miękkich kompetencji, a nie wyłącznie od postępu technologicznego;
- W erze AI to krytyczne myślenie stanie się najważniejszym zasobem organizacji;
- AI ma potencjał, by wesprzeć nas w zrównoważonym rozwoju;
- AI ma potencjał do niwelowania wykluczenia cyfrowego nie tylko w edukacji i zdrowiu, ale w całej strukturze społecznej;
Odpowiedzialność za technologie, które tworzymy i wdrażamy, będzie kluczowym wyzwaniem dla liderów i innowatorów przyszłości. W tym kontekście praktyczne zastosowanie teorii staje się kluczowe. Jak czytamy u Dona Normana, twórcy projektowania zorientowanego na użytkownika i eksperta w dziedzinie interakcji człowiek-komputer – „w teorii nie ma różnicy między teorią a praktyką. W praktyce jest”. Obecne wyzwania wynikają właśnie z różnicy między teoretycznymi możliwościami AI a rzeczywistą odpowiedzialnością za jej wdrożenie w praktyce.
W raporcie wypowiedzieli się eksperci:
- Karolina Szostak-Zaroda
- dr Aleksander Poniewierski
- Piotr Mieczkowski
- Robert Pławiak
Kierowniczką merytoryczną raportu jest dr Katarzyna Drogowska.
Odwiedź stronę SWPS Innowacje
Zobacz inne aktualności
