„Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?”
W ostatnich latach coraz bardziej widać rosnący udział technologii w naszym codziennym życiu. W książce „Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?” dr Karol Jachymek, medioznawca i wykładowca Uniwersytetu SWPS, opowiada o współczesnej kulturze cyfrowej młodego pokolenia. Autor zachęca do empatycznego podejścia do korzystania z internetu przez młodzież, przekonując, że technologia może stanowić wsparcie w procesie rozwoju, pod warunkiem, że jest właściwie wykorzystywana.
Wirtualny świat: zagrożenie czy nowe możliwości?
Wpływ technologii na rozwój współczesnego świata jest ewidentny, zwłaszcza w kontekście młodszego pokolenia, które aktywnie korzysta z nowoczesnych urządzeń i aplikacji zarówno w celach komunikacyjnych, edukacyjnych, zawodowych, jak i rekreacyjnych. Ilość czasu spędzanego w wirtualnym świecie, jest częstym powodem do zmartwień ze strony rodziców i opiekunów. Czy faktycznie mają się czego obawiać? Od wielu lat, dr Karol Jachymek, medioznawca, badacz i wykładowca Uniwersytetu SWPS, interesuje się działaniami młodzieży w internecie oraz obserwuje zjawiska zachodzące w sieci.
W książce „Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?”, autor przedstawia technologię jako narzędzie do rozwijania empatii, kreatywności i umiejętności społecznych. Zamiast demonizować wszystko, co dotyczy internetu i mediów społecznościowych, autor ukazuje ich ogromny potencjał wspólnototwórczy oraz zachęca do empatycznego podejścia do cyfrowego świata. Jego badania sugerują, że odpowiednie wykorzystanie technologii może wspierać rozwój osobisty i społeczny, również u młodszych osób.
Książka dr. Karola Jachymka będzie budzić w wielu czytelnikach sporo emocji. Stanie się tak dlatego, że przełamuje ona powszechną, także medialną narrację, która koncentruje się na ryzyku stosowania przez młodych ludzi technologii, czyli tym, czego mogą doświadczyć i co mogą zrobić w internecie. Zamiast tego uwaga autora skierowana jest na potencjalne korzyści zarówno indywidualne, jak i społeczne, które mogą wynikać z wykorzystania sieci.
W mojej ocenie to właśnie jest powód, aby rodzice, dziadkowie, ale także nauczyciele i wychowawcy uważnie tę książkę przeczytali. Zapoznają się dzięki temu z rzadko upowszechnianymi wynikami badań dotyczącymi jasnej strony wykorzystania sieci przez młodych ludzi, ale również przyjrzą się sobie samym w roli użytkowników internetu oraz swoim praktykom wychowawczym związanym z funkcjonowaniem młodych ludzi online.
W tym ostatnim aspekcie najbardziej istotne jest to, czy jedynie „walczymy” z ryzykiem związanym z korzystaniem z internetu, czy też znajdujemy miejsce na zrozumienie młodego pokolenia i wspieranie młodych ludzi w tym, by używali internetu prorozwojowo i prospołecznie. Z pewnością takie położenie akcentu, jakie proponuje dr Karol Jachymek, jest potrzebne zarówno w dyskusjach, jak i naszej codzienności.
Nie mamy powodów do obaw?
Przy tak szybkim rozwoju technologicznym strach jest czymś naturalnym. Zamartwianie się o to, co dzieci robią w internecie, może się dodatkowo nasilać w obliczu licznych argumentów przeciwko używaniu mediów społecznościowych przez młodzież, takich jak psucie wzroku poprzez nadmierne patrzenie w ekran, odciąganie od aktywności fizycznej czy ryzyko uzależnienia się od wirtualnego świata.
Empatyczne podejście dr. Jachymka do technologii nie oznacza ignorowania zagrożeń związanych z siecią. Nowoczesne narzędzia cyfrowe, choć stanowią platformę do rozwoju umiejętności interpersonalnych, mają też mroczną stronę, której nie wolno bagatelizować. W swojej książce autor skupia się na edukacji rodziców, opiekunów oraz samych użytkowników sieci, aby uchronić ich przed potencjalnymi zagrożeniami za pomocą rzetelnej wiedzy, a nie strachu. W dobie szybkiego postępu technologicznego ważne jest, abyśmy patrzyli na media społecznościowe z rozwagą i zrozumieniem ich pełnego potencjału.
W czasie, gdy social media zastępują kontakty z przyjaciółmi i chęć wyjścia z domu, budują niezdrowe standardy urody i gloryfikują materialistyczne wartości, naprawdę trudno jest się odnaleźć rodzicom, nauczycielom, mediom czy nawet samym dzieciom. Dr Karol Jachymek mierzy się w tej książce z coraz bardziej niepokojącymi trendami wśród młodzieży, analizuje cyfrowe pułapki i pokazuje, jak technologia, choć wydaje się zagrożeniem dla zdrowego rozwoju, może jednak być narzędziem edukacyjnym przygotowującym dzieci do przyszłości. Ta książka to nie tylko odpowiedź na palące pytania, ale też przewodnik do znalezienia złotego środka w cyfrowej higienie. W sumie, to nie tylko o dzieciach, to chyba o nas wszystkich.
Technologia jako most międzypokoleniowy
Wśród przedstawicieli starszej generacji dominuje tendencja do postrzegania nowych mediów przez pryzmat zagrożeń, co przesłania pozytywne aspekty ich używania. Książka „Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?” sugeruje, że lęk ten może niepotrzebnie zwiększać dystans międzypokoleniowy. Rodzice i nauczyciele, troszcząc się o dobro swoich dzieci, często w ogóle zakazują im używania technologii, co według dr. Jachymka również może mieć negatywne konsekwencje. Jak sugeruje w swojej publikacji, samo narzucanie zakazów i demonizowanie korzystania z mediów cyfrowych bywa mało skuteczne i może przyczynić się do tworzenia barier komunikacyjnych.
Ile razy zdarzyło się Wam powiedzieć „a ty tylko siedzisz w tym telefonie”, a ile razy zapytać: „co właściwie robisz tą komórką?”. Dr Karol Jachymek częściej stawia to drugie pytanie i dlatego udało mu się napisać pouczającą książkę, oswajającą wiele obaw związanych z nowymi technologiami, przesadnie ich jednak przy tym nie gloryfikując. Rzecz, która ułatwia rozmowę.
W dzisiejszym świecie korzystanie z technologii jest praktycznie nieuniknione, dlatego młodzi użytkownicy powinni mieć przestrzeń do nauki odpowiedzialnego korzystania z mediów oraz eksplorowania ich potencjału. Aby zapewnić im rozważny rozwój w tym zakresie, rodzice i opiekunowie powinni otworzyć się na dialog i nie zakładać z góry, że wszystko, co związane z nowymi technologiami, jest złe. Dr Karol Jachymek przekonuje, że nie warto z góry obarczać technologii winą za wszystkie współczesne problemy młodzieży. Podkreśla również, że próba zrozumienia wirtualnego świata przez starsze pokolenia może korzystnie wpłynąć na relacje między rodzicami a dziećmi oraz przyczynić się do zmniejszenia dystansu między nimi.
Książka „Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?” ukazała się nakładem Wydawnictwa Agora przy wsparciu i pod patronatem SWPS Innowacje, Fundacji Szkoła z Klasą i Przemka Staronia.
O autorze
Ekspert w obszarze edukacji, kultury młodzieżowej, zmian generacyjnych, komunikacji w nowych mediach i trendów w popkulturze. Prowadzi szkolenia i warsztaty dla szkół, instytucji kultury, organizacji pozarządowych i klientów biznesowych z zakresu współczesnych praktyk medialnych, komunikacji międzypokoleniowej i komunikacji w social mediach, a także technik kształcenia na odległość, myślenia projektowego (Design Thinking) i kreatywnych metod warsztatowych. Stypendysta Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej (2013). Współtwórca i wykładowca School of Ideas Uniwersytetu SWPS – nowoczesnego kierunku służącego projektowaniu innowacji społecznych i biznesowych. Pracował m.in. dla Banku Millenium, SAS, Centrum Nauki Kopernik, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Fundacji Szkoła z Klasą, Mazowieckiego Instytutu Kultury, Narodowego Centrum Kultury, NASK, Uniwersytetu Dzieci, Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego i Centrum Cyfrowego. Autor książki „Z nosem w smartfonie. Co nasze dzieci robią w internecie i czy na pewno trzeba się tym martwić?”. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia z zakresu filmu, popkultury, przemian obyczajowych i nowych zjawisk medialnych.