„Social Biases During Covid 19”
Psychologowie z Uniwersytetu SWPS, prof. Dariusz Doliński i prof. Wojciech Kulesza, przeanalizowali zachowania społeczne nasilające się w czasie pandemii Covid 19. Zbadali, jak nasze umysły fałszują rzeczywistość, żeby wydawała się bardziej optymistyczna. Sprawdzili też, jakie konsekwencje ma nierealistyczny optymizm w sytuacji kryzysu zdrowotnego. Wnioski z badań opublikowali w anglojęzycznej książce „Social Biases During Covid 19”. Wersję elektroniczną publikacji można pobrać bezpłatnie.
Iluzje poznawcze w czasach COVID-19
Pandemie przestały być problemem wyłącznie medycznym i stają się problemem społecznym. Wychodząc z tego założenia prof. Dariusz Doliński i prof. Wojciech Kulesza z Instytutu Psychologii Uniwersytetu SWPS zbadali zjawisko nierealistycznego optymizmu w kontekście zagrożenia epidemicznego.
Nierealistyczny optymizm to skłonność ludzi do tworzenia iluzji rzeczywistości, w której przeceniają oni swoje szanse na doświadczanie zdarzeń pozytywnych, a nie doceniają ryzyka narażenia na zjawiska negatywne. Międzynarodowy zespół badawczy kierowany przez psychologów z Uniwersytetu SWPS przeanalizował konsekwencje takiego zachowania w sytuacji globalnego kryzysu zdrowotnego. Przeprowadzone badania nie tylko dokumentują sposób funkcjonowania ludzi w czasie pandemii SARS-CoV-2. Są też próbą wyjaśnienia, dlaczego niektórzy w obliczu zagrożenia stosują się do zaleceń lekarskich, a inni wręcz przeciwnie.
Swoje wnioski badacze opublikowali w książce „Social Biases During Covid 19. Managing the Anxiety of Uncertainty”, która ukazała się nakładem wydawnictwa Springer Nature. Omawiają w niej zjawisko tworzenia iluzji rzeczywistości, analizują związek tych iluzji z zachowaniami prozdrowotnymi oraz proponują metody zmniejszające poziom nierealistycznego optymizmu, zwracając uwagę na rolę mediów w tym zakresie. Dzielą się również spostrzeżeniami dotyczącymi pozamedycznych konsekwencji pandemii COVID-19.
Kulesza i Doliński w swojej jakże aktualnej i ważnej książce opisują wiele kryzysów, przed którymi stoi dziś ludzkość, i pokazują, w jaki sposób pogłębia je tkwiąca w ludzkiej naturze tendencyjność poznawcza. Argumentują, że świadomość istnienia tych zniekształceń nie skazuje nas na uleganie dysfunkcyjnym zachowaniom, ale dostarcza nam wiedzy, której potrzebujemy, aby sprostać wyzwaniom związanym z życiem w niestabilnym świecie
Książka została opublikowana w otwartym dostępie. Wersję elektroniczną można pobrać bezpłatnie ze strony internetowej wydawcy.
O autorach
Jeden z najbardziej cenionych psychologów społecznych w Polsce. Zajmuje się psychologią zachowań społecznych, psychologią emocji i motywacji. Analizuje techniki wpływu społecznego, mechanizmy ulegania wobec zewnętrznego nacisku i manipulacji społecznej. Interesuje się psychologicznymi aspektami marketingu i reklamy. Jest autorem licznych projektów naukowych, badań eksperymentalnych i teorii z zakresu psychologii społecznej, szczególnie zachowań konsumenckich, oraz weryfikacji technik efektywnego wpływania na innych.
Psycholog społeczny. W pracy naukowej zajmuje się zjawiskiem mimikry (czyli naśladownictwa zachowań, gestów i mowy ludzi), nierealistycznym optymizmem (wrażeniem, że ktoś jest mniej narażony na zagrożenie niż wszyscy inni wokół) oraz tzw. medycznym fake-newsem (uleganiem nieprawdziwym informacjom „medycznym”). Jest autorem książki „Efekt kameleona. Psychologia naśladownictwa” (2016), w której skupił się na analizie naśladownictwa i zysków oraz strat, jakie niesie to zjawisko. Publikuje w krajowych i zagranicznych czasopismach naukowych. Napisał także kilkadziesiąt tekstów popularnonaukowych, m.in. dla „Gazety Wyborczej” oraz tygodników „Polityka” i „Newsweek”.