SISTERmap, czyli idea siostrzeństwa i jej wpływ na dobrą współpracę kobiet
Autorki projektu SISTERmap, badaczki Uniwersytetu SWPS, zajęły się ideą siostrzeństwa, gromadząc wokół niej ekspertki ze świata nauki, polityki, biznesu, sztuki, mediów oraz organizacji pozarządowych, wspierających kobiety. Zbudowanie swego rodzaju mapy potencjału kobiecego wparcia (przez kobiety – dla kobiet) ma być alternatywą dla patriarchalnych dyskursów władzy.
Problem
Żyjemy w kulturze, która marginalizuje i wyklucza doświadczenia kobiet kosztem innych – pozornie uniwersalnych
Obowiązujący w dominującej (patriarchalnej), kulturze “kontrakt płci” oparty jest, jak tłumaczą teoretyczki feministyczne od lat 60. XX wieku, na nierównościach społecznych i ekonomicznych. System polityczny i ekonomiczny stawia w centrum mężczyznę, a szczególnie mężczyznę pozbawionego obowiązków domowych kosztem kobiety. Przez większą część historii ludzkości kobiety pozbawione były statusu obywatelek lub posiadały go w ograniczonym zakresie. Płciowy podział pracy, będący konsekwencją uniemożliwienia kobietom wykonywania ról publicznych, uwolnił mężczyzn od obowiązków domowych, dając im wolny czas na działalność polityczną. Zepchnięcie kobiet do sfery prywatnej było więc kluczowe dla możliwości realizacji wizji obywatela poświęconego obowiązkom na rzecz wspólnoty i utrzymania męskiej dominacji w sferze publicznej.
Rozwiązanie
Rozpoznanie idei siostrzeństwa i jej potencjału w walce o prawa kobiet
Głównym celem projektu SISTERmap jest zbadanie rozumienia idei siostrzeństwa przez ekspertki ze świata nauki, polityki, biznesu, sztuki, mediów oraz organizacji pozarządowych zajmujących się wsparciem kobiet, jak również wstępna diagnoza potencjału tej idei w kontekście rozbudowywania praw kobiet w społeczeństwie polskim.
Siostrzeństwo i macierzyństwo stanowią alternatywę dla patriarchalnych dyskursów władzy. Uznaje się, że jako relacje odzwierciedlające więzi rodzinne, siostrzeńskie działania są bardziej oporne na opresję niż hegemoniczna męska dominacja (konkurencja, wojna, zasoby, kolonializm; zob. Angelo 2021).
Dlaczego?
Brakuje rozwiązań systemowych, które stanowiłyby źródło wsparcia dla kobiet
Dlaczego warto badać siostrzeństwo? Głównym powodem jest fakt, iż idea ta –wyrastająca z radykalnego feminizmu i wykraczająca poza próby poszukiwania “wspólnych interesów” wszystkich kobiet – ujawnia systemowy charakter problemów kobiet i daje szansę na ich przezwyciężenie. Przemoc domowa, przemoc seksualna, nieodpłatna praca reprodukcyjna i opiekuńcza, godzenie pracy z wychowywaniem dzieci i prowadzeniem domu, unikanie płacenia alimentów przez mężczyzn, gender pay gap, szklany sufit czy lepka podłoga – to lista tylko części zjawisk opisywanych w socjologicznej literaturze przedmiotu i negatywnie wpływających na biografie i doświadczenia współczesnych kobiet.
Wypowiedź kierowniczki projektu
Ostatnie sto lat to powolny sposób uzyskiwania praw obywatelskich przez kobiety, nie dłuższa jest też historia kobiecej współpracy, sojuszy i walki o wspólne sprawy. Nie należy się więc dziwić, że nadal się tego uczymy, choć - i to jest bardzo budujące - coraz więcej kobiet doświadcza kobiecego wsparcia na co dzień. Chcemy te procesy wzmocnić, a może i przyśpieszyć, dlatego w SISTERmap zbadamy dobre praktyki, zapytamy ekspertki, co się sprawdza a co stanowi przeszkodę w dobrej kobiecej współpracy. Mam nadzieję, że wrócimy z wnioskami a może i rekomendacjami, jak wzmacniać siostrzeństwo i kobiecą solidarność.
***
Z ramienia Uniwersytetu SWPS nad projektem SISTERmap pracuje zespół naukowczyń: dr Jowita Radzińska – kierowniczka, dr Sandra Frydrysiak, dr Agnieszka Kwiatkowska, dr hab. prof. Uniwersytetu SWPS Paula Pustułka, mgr Marta Majchrzak, mgr Agnieszka Koch.
Badaczka i stypendystka Narodowego Centrum Nauki.
Zajmuje się tematyką związaną z solidarnością, współpracą, siostrzeństwem, socjologią moralności i tranzycjami w dorosłość w czasach niepewności. Bada także aspiracje, wartości i marzenia młodych Polek i Polaków. W ramach prowadzonych przez siebie procesów naukowych stawia między innymi takie pytania: Dlaczego postawy solidarności i społecznego wsparcia wyczerpują się po jakimś czasie? Na czym polega solidarność? Z kim łatwiej nam się solidaryzować? Czy i jakiej solidarności potrzebujemy? W ostatnim czasie analizowała reakcje Polek i Polaków na wojnę w Ukrainie, obszar pomocy osobom uchodźczym i szerzącą się dezinformację towarzyszącą tej sytuacji. Interesują ją także dylematy etyczne życia publicznego oraz dobrostan w kontekście pracy zawodowej.
Otrzymała stypendium NCN w projekcie ULTRAGEN.
Współtworzy Fundację Gerlsy. Prowadzi badania jakościowe w obszarach biznesu i życia społeczno-politycznego. Ostatnio koordynowała także projekt dla Free Press for Eastern Europe, którego celem jest zapobieganie dezinformacji, wsparcie dziennikarek i dziennikarzy oraz zrozumienie kondycji społecznej w obliczu niepokojących wydarzeń.
Kolejny obszar jej działalności to Design Thinking, w ramach którego działa między innymi jako facylitatorka w Programie Projektanci Innowacji PFR-Google.
Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia z zakresu: Twórczy lider - Jak(i) lider potrafi angażować, motywować i stymulować pracę zespołów oraz jednostek.
Kulturoznawczyni i socjolożka pracująca naukowo na obszarach gender studies, dance studies i new media studies. Adiunktka w Instytucie Nauk Humanistycznych Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Wykładowczyni Joint European Master’s Degree in Women’s and Gender Studies: GEMMA na Uniwersytecie Łódzkim. Prowadzi m.in. zajęcia z dyskursów politycznych, strategii emancypacyjnych, intersekcjonalności, humanistyki w działaniu, sztuki transmedialnej. Bada m.in. kategorię siostrzeństwa, udział kobiet w protestach, feministyczną wrażliwość reżyserek, reprezentację kobiet w kulturze popularnej oraz percepcję ruchu tanecznego w wirtualnej rzeczywistości.
Autorka książki „Taniec w sprzężeniu nauk i technologii. Nowe perspektywy w badaniach tańca” (2017). Członkini Interdyscyplinarnego Centrum Badawczego Humanities/Art/Technology UAM, EuroGender Network (w ramach European Institute for Gender Equality) oraz Młodzi w Centrum Lab Uniwersytetu SWPS.
Reżyserka, scenarzystka i opiekunka badawcza projektu VR Noccc realizownego dla Szkoły Filmowej w Łodzi.
Opiekunka naukowa koła MyGender (Uniwersytet SWPS). Trenerka równościowa szkoląca w zakresie języka inkluzywnego, różnorodności, gender mainstreamingu, przeciwdziałania dyskryminacji.
Socjolożka, politolożka, bada zachowania wyborcze, preferencje polityczne i przemiany wartości. W pracy naukowej zajmuje się zachowaniami politycznymi, przemianami wartości społecznych, ruchami społecznymi i partiami politycznymi. Jest specjalistką od metod ilościowych w badaniach społecznych, zajmuje się projektowaniem i analizą badań sondażowych.
W latach 2014–2018 pełniła funkcję Dyrektor ds. Badań Polish Psychologists’ Association in London. Brała udział w kilkudziesięciu projektach badawczych i ewaluacyjnych we współpracy z organizacjami akademickimi, pozarządowymi, biznesowymi, think-tankami i mediami, m.in. London Metropolitan University, Place 2 Be, PBS, Friedrich-Ebert-Stiftung, Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich, Centrum im. Adama Smitha, Heinrich-Böll-Stiftung, FINA, Instytutem Sobieskiego, Komisją Europejską.
Obecnie kieruje projektem naukowym „Instytucjonalizacja partii politycznych w parlamentach w Europie Środkowej – data mining debat parlamentarnych” (2020–2023, NCN, Opus). W projekcie analizuje m.in., w jaki sposób i przez jakie partie polityczne zostały wprowadzone do dyskursu publicznego nowe kwestie polityczne, a także jakie partie najsilniej wpływają na pozostałe ugrupowania oraz jak można przewidzieć rozpad partii.
Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia z zakresu statystyki, metodologii badań, międzynarodowych badań społecznych i ekonomicznych, analizy i wizualizacji danych, systemów politycznych.
Socjolożka. Zajmuje się interdyscyplinarnymi studiami nad młodymi ludźmi i pokoleniami, szczególnie w odniesieniu do tranzycji i gender studies, socjologią rodziny oraz badaniami migracyjnymi. Specjalizuje się w jakościowych badaniach podłużnych, podejściu mieszanym (mixed methods) i kwestiach etycznych w badaniach społecznych.
Doktorat z socjologii obroniła na Uniwersytecie w Bangor w Północnej Walii (2015).
Laureatka grantów. Kieruje dwoma projektami finansowanymi przez Narodowe Centrum Nauki: „ULTRAGEN: Wchodzenie w dorosłość w czasach ultra-niepewności: międzypokoleniowa teoria »rozedrganych tranzycji” (2021–2024) – w ramach projektu analizowany jest proces wkraczania młodych w dorosłość w dobie kryzysów społecznych; oraz „GEMTRA: Tranzycja do macierzyństwa w trzech pokoleniach Polek” (2018–2022) – projekt dotyczy doświadczeń macierzyństwa w trzech pokoleniach Polek.
Kieruje ośrodkiem badawczym Młodzi w Centrum LAB. Na Uniwersytecie SWPS brała udział w realizacji projektów: „Paczki przyjaciół i migracje” (NCN, 2016–2018), „CEEYouth”, jak również projektów dotyczących rodzicielstwa („EDUPRO”, „Matka 360”). Uczestniczy także w projektach „Paradoksalni demokraci” oraz „SisterMAP”.
Współpracowała z University of Leeds, University College London, OsloMet, Sapir College oraz Karlstad University.
Jest autorką i współautorką wielu artykułów naukowych.
Jest koordynatorką kierunku życie publiczne.
Psycholożka, terapię prowadzi w podejściu systemowym i ericksonowskim.
Naukowo zajmuje się badaniem czynników wpływających na nastawienie psychoterapeutów wobec terapii online.
Ukończyła wiele szkoleń, rekomendowanych przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne (między innymi: 4-letnią szkołę psychoterapii w Ośrodku Psychoterapii Systemowej w Krakowie; Curriculum – całościowe szkolenie w zakresie psychoterapii ericksonowskiej w Polskim Instytucie Ericksonowskim; Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Instytucie Psychologii Zdrowia).
Doświadczenie kliniczne zdobywała pracując, między innymi, na Oddziale Nerwic Szpitala Psychiatrycznego w Komorowie, w Ośrodku Terapii Rodzin w Warszawie, a także w świetlicy socjoterapeutycznej na warszawskiej Pradze. Przez 11 lat była etatowym pracownikiem Szpitala Specjalistycznego MSWiA w Otwocku, gdzie prowadziła terapię indywidualną i grupową, a także warsztaty rozwojowe i psychoedukacyjne. Pracowała z młodzieżą i rodzinami jako psycholog szkolny w jednym z warszawskich liceów. Obecnie prowadzi prywatną praktykę psychoterapeutyczną.
Od roku 2016 wykładowczyni Uniwersytetu SWPS, doktorantka w ramach Interdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich SWPS.
Zobacz inne aktualności
