Projekt „SORRY” Joanny Rajkowskiej jedzie do Frankfurtu
Monumentalna rzeźba „SORRY” Joanny Rajkowskiej, którą od września 2022 r. do czerwca 2023 r. można było oglądać na dziedzińcu warszawskiego kampusu Uniwersytetu SWPS, wyrusza w drogę do Frankfurtu nad Odrą, gdzie stanie na lokalnych bulwarach. To pierwsza wizyta „SORRY” u naszych zachodnich sąsiadów. Ekspozycji towarzyszyć będzie wernisaż, sympozjum dotyczące sztuki zaangażowanej społecznie, dyskusja dotycząca sytuacji w ogarniętej wojną Ukrainie, a także spotkanie z projektantką. Zaprezentowanie „SORRY” w Niemczech było możliwe dzięki zaangażowaniu Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie oraz Europejskiego Centrum Ekumenicznego we Frankfurcie.
Antypomnik Joanny Rajkowskiej po raz pierwszy w Niemczech
Według artystki, rzeźba „SORRY” obnaża postępowanie bogatych zachodnich społeczeństw, generujących światowe kryzysy: ekonomiczne, klimatyczne, migracyjne. „SORRY” to artystyczny komentarz dotyczący krzywdy wyrządzonej migrantom poprzez postawienie muru na granicy polsko-białoruskiej. Dotyka również generowania i pogłębiania nierówności społecznych rozumianych o wiele szerzej.
Po raz pierwszy „SORRY” zostało zaprezentowane w polskiej przestrzeni miejskiej na rondzie Kaponiera w Poznaniu. Projekt powstał na zamówienia Wielkopolskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych we współpracy z Fundacją VOX Artis. Uniwersytet SWPS był partnerem wystawy, zaś od połowy września 2022 r. gościł rzeźbę na dziedzińcu warszawskiego kampusu. Odsłonięcie „SORRY” oraz rozmowa z Joanną Rajkowską otworzyły ubiegłoroczny Festiwal Nauki na naszej uczelni. Teraz przyszedł czas na to, by antypomnik Rajkowskiej pojechał w dalszą drogę. Na swojej trasie, oprócz Frankfurtu, ma również m.in. Berlin i Wrocław.
Zobacz program ekspozycji we Frankfurcie
SORRY za niesprawiedliwość
Projekt „SORRY” narodził się z przeczucia, że od czasów Holokaustu nie przeżywaliśmy jako wspólnota trudniejszego momentu testującego naszą dojrzałość, odpowiedzialność i solidarność. Uchodźcy zostali podzieleni na lepszych i gorszych, bardziej i mniej zasługujących na współczucie i pomoc. Nieodmiennie, według rasistowskiego klucza. (…) Karma śmierci, nieszczęścia i pogardy dla życia jest potężna i nie zostanie zniweczona nawet autentycznym zrywem serca milionów osób, które pomocy udzieliły innym uchodźcom w tym samym czasie. W „SORRY” udało mi się zrealizować jedno z marzeń i stworzyć antypomnik. Nie bardzo wiem, dlaczego nie stawiamy antypomników przeróżnym wstydliwym zaułkom ludzkiej historii, zbiorowym pomyłkom, kolektywnej głupocie. Zakłopotanie to potężna siła.
Twórczyni projektu
Wszechstronna artystka, najbardziej znana ze swoich projektów publicznych. Aby je zbudować, wykorzystuje realnie istniejące miejsca, energie, organizmy i materiały. Używa przy tym różnorodnych elementów, takich jak rośliny, budynki, obiekty znalezione, woda, dym czy dźwięk. Wynikiem jej pracy są zarówno osie urbanistyczne i projekty architektoniczne, geologiczne fantazje, odkrywki archeologiczne, jak i rzeźby podwodne. Większość jej prac powstaje, żyje i starzeje się w otwartej przestrzeni. Twórczyni produkuje też filmy, fotografie i modele. W przekonaniu, że ludzie, jako gatunek, nie byli w stanie utworzyć żywotnej, zrównoważonej kultury, artystka często zestawia ze sobą (ludzkie) konteksty historyczne i socjopolityczne z życiem innych gatunków. Często pokazuje i kwestionuje dychotomię natury i kultury.